In de vroege ochtend is het hele land nog in rust. Er is niemand die iets van je verwacht, je telefoon hoeft nog niet aan, en zonder afleidingen is je geest nog niet zo actief. Het is het ideale moment om te luisteren naar wat er in je leeft, onder de oppervlakte van je dagelijkse gedachten. Te midden van de stilte om je heen is het makkelijker de rust in jezelf te vinden. Je verbindt je sneller met die rust in jezelf. Vanuit die ruimte kan je ook helderder waarnemen wat je eigenlijk aan het denken bent, en dat je aan het denken bent. In de leer der verlichting noemen ze dat “gewaarzijn”, je bent je gewaar van je eigen gedachten, en komt daardoor los van die gedachten. De stem van je denken wordt helder voor je. Er ontstaat dan een keuze, zal ik mijn gedachten volgen of zal ik het loslaten? Wat je ook zal kiezen, zolang het gewaarzijn er bij blijft, blijft de rust in jou aanwezig. Dan heb je ofwel heel gerichte en constructieve gedachten, of je hebt een meditatief moment, waar alles kan en waar mogelijk nieuwe inzichten of heldere beelden zich kunnen aandienen.
Yoga als hulpmiddel
Ondanks de vroegte van de ochtend kan het zo zijn dat je gedachten toch de bovenhand hebben, je krijgt ze niet zomaar los van je zelf. In zo’n geval kan actieve yoga een nuttig instrument zijn om in te zetten voor je gaat mediteren. Kies een yogareeks die uitdagend voor je is. Je zult merken dat je geest van alles gaat vinden over de houdingen waar je je aan gaat wagen. Oordelen over jezelf en over de oefeningen zullen sneller dan het licht door je brein razen. Stel je bijvoorbeeld voor dat je je armen gestrekt houdt voor langere tijd, zonder oefening of ervaring is dat al snel een flinke uitdaging. Je kunt dit nu zelf proberen; strek gewoon je handen en armen uit naar buiten, rechterarm naar rechts en de linker naar links. Begin bewuster dan normaal te ademen, volg je adem, diep in en volledig uit. Je geest zal direct gaan beoordelen of dit te doen is, hoe het voelt, hoe lang je dit gaat volhouden. Alles wat ervaren wordt, wordt vakkundig gekwalificeerd. Ik waag me niet aan de uitspraken van jouw geest, maar beluister het zelf maar, wat komt er uit jouw geest naar voren?
Na verloop van tijd zal je geest merken dat het niet meer gaat, misschien zelfs wel heel spoedig. Als je echt last hebt van een arm, probeer het dan met één arm of pas de houding iets aan waardoor je wat langer in deze positie kan zitten. Je komt nu gelijk op de plek waar de essentie van deze makkelijke oefening in zit, het lijf geeft een signaal dat het niet meer gaat, de geest luistert hier naar en zal bepalen of de oefening moet worden afgebroken of niet. Maar vraag jezelf eens af; wordt het signaal van het lijf wel juist geïnterpreteerd? Of kiest de geest voor een interpretatie die hem goed uitkomt? Er is tijd genoeg om dit proces te bekijken, om er gewaar van te zijn. Kijk naar wat er gebeurt in jou, en maak daarmee de keuze om het nog even wat langer uit te zingen. De geest krijgt dan eigenlijk een “nee” te horen. En je probeert het nog wat langer vol te houden. Het is diezelfde geest die nu aangespoord wordt om het lijf actief te blijven houden, het lijf volgt en doet wat hem wordt opgedragen. Maar de signalen verdwijnen niet, misschien wordt het wel erger, er is spanning, er is pijn, er is verzuring, er is kramp, er is behoefte aan verlossing. En nu kan je weer kijken, wie wil er eigenlijk verlost worden? Het lijf of de geest?
Echt contact met je lijf
In eerste instantie is het de geest, die heeft geleerd dat pijn vermeden moet worden, en is daar dan ook heel alert op. Maar het lijf kan nog door, tenzij er blessures zijn natuurlijk. De geest heeft zich boven het lichaam verheven en bepaalt wat kan en wat niet kan. Maar dat kan de geest helemaal niet weten, dus waarom zou hij zich erin mengen? Iedereen die weleens les heeft gehad van een goede sportinstructeur weet dat je lijf tot veel meer in staat bleek dan je zelf had gedacht, door de motivatie die de instructeur biedt. Laat het lijf zelf maar bepalen wanneer het echt uit gaat, wanneer het echt niet meer kan. Dan zullen je armen langzaam zakken, en is de geest buitenspel gezet. Dan maak je echt contact met je lijf, zonder interventie van de geest.
Door jezelf bloot te stellen aan deze dynamiek, krijgt je geest steeds minder vat op je, want zijn oordeel blijkt niet helemaal juist te zijn. Je geest leert tijdens deze oefeningen om af en toe zijn mond te houden, en ruimte te maken voor je lijf, voor jouw zuivere aandacht, voor een heldere en diepe ervaring. Na een klein uur yoga, en een korte maar welverdiende rust als afsluiter, ben je goed voorbereid op een meditatiesessie. Het is dan makkelijker om diep te ademen, om contact te hebben met je lijf en je geest te aanschouwen vanuit jouw gewaarzijn. De vroege ochtend vraagt verder nog niets van je, het staat je vrij niets van jezelf te verwachten, stil te blijven met de stilte in jezelf, of in jezelf te reizen naar waar je aandacht je brengt.
Freedom!
Als jij je soms gevangen voelt in jouw systeem van denken en doen, zie deze besteding van je ochtend dan als het graven van een tunnel uit de gevangenis. Met een lepeltje graaf je en graaf je, schraap je korreltjes zand los en breken er soms hele brokken steen uiteen. Je weet misschien niet hoe ver je moet graven, maar elk stukje tunnel dat je creëert is al dikke winst, en geeft al meer vrijheid. Dit pad naar buiten, gaat tegelijkertijd ook diep naar binnen. Blijf kijken, blijf voelen, hou vertrouwen, het is een prachtige reis met een onbeschrijfelijke bestemming!
